O'zbekistonda to'Qimachilik
O'zbekiston dunyoda paxta ishlab chiqarishda yetakchi davlatlardan biridir va har yili taxminan 3 million tonna paxta ishlab chiqaradi. Ushbu ishlab chiqarish hajmi O'zbekistonga global tekstil sanoatida muhim o'yinchi bo'lish imkonini beradi. 2023 yil holatiga ko'ra, O'zbekistonning tekstil sohasidan olingan eksport daromadi 1,5 milliard dollarni tashkil etdi, bu esa uni Osiyoning eng tez rivojlanayotgan tekstil bozorlaridan biriga aylantirdi. Shuningdek, O'zbekiston hukumati 2025 yilga qadar sohani yanada rivojlantirish uchun 5 milliard dollar investitsiya kiritishni rejalashtirmoqda. Ushbu investitsiyalar zamonaviy ishlab chiqarish texnologiyalariga, yangi zavodlarga va global bozorlarda raqobatbardoshlikni oshirishga yo'naltirilgan.
O'zbekistonda tekstil sektori Yevropa, Rossiya va Osiyo bozorlarida tobora ortib borayotgan talabga ega. 2023 yilda O'zbekiston 1,2 milliard dollarlik tekstil mahsulotlarini eksport qildi. Eng ko'p eksport qilinadigan mahsulotlar orasida paxta matolari, ish kiyimlari va uy tekstili mavjud. O'zbekiston o'z paxtasining 60 foizini o'zida qayta ishlaydi, bu esa uni yuqori sifatli matolar va iplar ishlab chiqarishda dunyo miqyosida tanilgan markazga aylantiradi. 2023 yilda O'zbekistonning tekstil mahsulotlarining global bozordagi raqobatbardoshligi 10 foizga oshdi. Ushbu o'sish O'zbekistonning sifat standartlarining oshgani va ishlab chiqarish quvvatlarining oshganini ko'rsatadi.
O'zbekiston tekstil sektori so'nggi yillarda katta o'zgarishlarni boshdan kechirdi va 2023 yilda 8 foiz o'sishni ko'rsatdi. Ushbu o'sish nafaqat ichki bozorda, balki global miqyosda ham O'zbekistonning tekstil sanoatidagi ta'sirini kuchaytirdi. O'zbekiston 2025 yilga qadar yillik tekstil eksportini 3 milliard dollarga yetkazishni maqsad qilgan. Shuningdek, O'zbekiston dunyoning eng katta paxta ishlab chiqaruvchisi sifatida qolgan holda, tekstil mahsulotlarining turini kengaytirib, barqaror ishlab chiqarish jarayoniga o'tmoqda. Mamlakatdagi zamonaviy fabrikalar paxta ipi ishlab chiqarishdan tashqari, poliester va sintetik matolar kabi turli xil tekstil mahsulotlariga ham sarmoya kiritmoqda.
O'zbekiston tekstil sanoatida barqarorlikka va atrof-muhitga zarar etkazmasdan ishlab chiqarishga katta ahamiyat bermoqda. Mamlakatdagi paxta ekinlarida suv iste'molini 20 foizga qisqartirgan yangi sug'orish tizimlari joriy etilgan, bu esa paxta ishlab chiqarishda samaradorlikni oshirishga yordam beradi. Bundan tashqari, energiya samaradorligi bo'yicha amalga oshirilgan investitsiyalar natijasida O'zbekistondagi tekstil fabrikalarida karbon chiqindilari 15 foizga kamaydi. Yangi texnologiyalar ishlab chiqarish jarayonlarida energiya iste'molini kamaytirish va atrof-muhitga salbiy ta'sirni minimallashtirishga yordam bermoqda. O'zbekiston 2030 yilga qadar tekstil sohasidagi karbon izini 40 foizga kamaytirishni maqsad qilgan. Ushbu maqsad mamlakatning global tekstil bozorida atrof-muhitga do'st ishlab chiqarish yondoshuvi bilan yanada mustahkam o'rin egallashini ta'minlaydi.
O'zbekiston tekstil sektori nafaqat ishlab chiqarish quvvatlari bilan, balki yaratgan ish o'rinlari bilan ham diqqatga sazovor. 2023 yilda O'zbekistonda tekstil sohasida 400 000 dan ortiq odam ish bilan ta'minlangan bo'lib, bu raqam kelgusi yillarda yanada ortishi kutilmoqda. Hukumatning sektorni rivojlantirishga yo'naltirilgan rag'batlantiruvchi choralariga ko'ra, yosh ishchi kuchining tekstil sanoatida yanada malakali bo'lishi qo'llab-quvvatlanmoqda. O'zbekiston 2025 yilga qadar ayollarning tekstil sanoatidagi ulushini 40 foizga yetkazishni maqsad qilgan. Ushbu strategiya iqtisodiy o'sishni tezlashtirish, ijtimoiy tenglikni oshirish va sektordagi xilma-xillikni kuchaytirishga yordam beradi. Mamlakatda shuningdek, tekstil muhandisligi va dizayni sohalarida malakali ishchi kuchini tayyorlash uchun turli kurslar tashkil etilmoqda.